9. I fokusohemi përvojës së BRSS-së, sepse ishte pararoja e ndërtimit socialist. Është e nevojshme studimi i mëtejshëm i kursit të socializmit në shtetet e tjera europiane, si dhe rrjedhën e pushtetit socialist në vendet e Azisë (Kinë, Vietnam, RP të Koresë) dhe në Kubë.
Vlerësimi i karakterit socialist të BRSS-së bazohet: Në heqjen e marrëdhënieve kapitaliste të prodhimit, në ekzistencën e pronësisë socialiste dhe e nënshtruar (pavarësisht nga disa kontradikta) te ajo pronësia kooperative, në Planifikimin Qendror, në pushtetin punëtorë dhe në arritjet si asnjë herë më parë në favor të punëtorëve.
Këto nuk hiqen nga fakti se nga një periudhë e tutje, Partia humbi gradualisht karakterin e saj udhëheqës revolucionar dhe në këtë mënyrë u bë e mundur që të dominojnë forcat kundërrevolucionare në Parti dhe në pushtet, në dekadën e viteve 1980.
Zhvillimet e viteve 1989 – 1991 i karakterizojmë si kundërrevolucionare, si një fitore e kundërrevolucionit. Përbërën operacionin e fundit të procesit që çoi në forcimin e pabarazive dhe dallimeve sociale dhe përkatësisht të forcave të kundërrevolucionit dhe të regresit (kthimit mbrapa) shoqëror. Për më tepër, nuk është e rastësishme, që këto zhvillime janë mbështetur nga reaksioni ndërkombëtar, që ndërtimi socialist, veçanërisht në periudhën e eliminimit të marrëdhënieve kapitaliste dhe themelimit të socializmit, deri në Luftën e Dytë Botërore, përmbledh sulmet ideologjike dhe politik të imperializmit ndërkombëtar. E refuzojmë termin "kolaps ose ra", sepse degradon aktivitetin kundërrevolucionarë, bazën shoqërore mbi të cilën ajo mund të zhvillohet, të zotërojë, për shkak të dobësive dhe devijimeve të faktorit subjektiv gjatë ndërtimit socialist.
Fitorja e përmbysjes kundërrevolucionare në vitet 1989 - 1991 nuk vërteton mungesën e një niveli bazë të zhvillimit të parakushteve materiale që të fillojë ndërtimin socialist në Rusi.
Marksi shënon se njerëzimi vë përpara tij ato probleme që mund të zgjidhë, sepse dhe vetë problemi shtrohet vetëm kur kanë lindur kushtet materiale për zgjidhjen e tij. Që nga momenti që klasa punëtore, forca kryesore prodhuese, lufton për misionin e saj historik dhe madje shfaqet dhe revolucioni, janë zhvilluar forcat prodhuese në nivelin e konfliktit me marrëdhëniet e prodhimit, me mënyrën kapitaliste të prodhimit, d.m.th ekzistojnë kushtet materiale për socializmin, mbi të cilat formohen kushtet revolucionare.
Lenini dhe bolshevikët konsideronin se problemet e vonesës relative në zhvillimin e forcave prodhuese ("niveli kulturor") nuk do të zgjidhen nga ndonjë pushtet tjetër i ndërmjetëm midis pushtetit borgjeze dhe atij proletar, por nga diktatura e proletariatit. [10]
Me bazë edhe statistikat e kohës, në Rusi, dominonin marrëdhëniet kapitaliste të prodhimit në fazën e tyre të monopolit të zhvilluar. Në këtë bazë materiale u mbështet pushteti revolucionar për socializimin e mjeteve të përqendruara të prodhimit. [11] Klasa punëtore në Rusi, dhe madje pjesa e saj industriale, themelojë sovjetët si celula organizative të veprimit revolucionar me udhëheqëse PK (b) në luftën për pushtimin e pushtetit. Partia e Bolshevikëve, e udhëhequr nga Lenini, ishte e përgatitur teorikisht për të revolucionin socialist: Kishte bërë analiza për shoqërinë ruse, teorinë e hallkës më të dobët në zinxhirin imperialist, vlerësimin r situatës revolucionare, teoria për diktaturën e proletariatit. Tregojë aftësi karakteristike në shërbimin e strategjisë me - në çdo fazë të zhvillimit të luftës së klasave - taktikën: aleanca, slogane, manovrime, etj.
Megjithatë, socializmi u përball me vështirësi të tjera të veçanta, sepse ndërtimi socialist filloi nga një vend me një nivel më të ulët të zhvillimit të forcave prodhuese (të mesme – të dobët, sipas karakterizimit nga V.I Leninit) në krahasim me vendet e zhvilluara kapitaliste. [12] dhe pabarazi të madhe në zhvillimin e saj, për shkak të mbijetesës gjerësisht të marrëdhënieve para-kapitaliste, sidomos në ish-kolonitë aziatike të perandorisë cariste. Socializmi filloi të ndërtohej pas katastrofës të madhe të Luftës së Parë Botërore dhe brenda kushteve të katastrofës së luftës civile. Në vazhdim ajo përballojë katastrofat e Luftës së Dytë Botërore, ndryshe nga fuqitë e tjera kapitaliste, si SHBA-ja që nuk e njohën luftën në territorin e tyre, ndërsa në të kundërt me anë të luftës e tejkalua krizën e madhe të dekadës së viteve 1930.
Zhvillimi i madh ekonomik dhe social që u arrit në këto rrethana, është një dëshmi e superioritetit të marrëdhënieve komuniste të prodhimit akoma dhe në fazën e tyre fillestare të zhvillimit.
Zhvillimet nuk i vërtetojnë vlerësimet e një serie të rrymave oportuniste dhe mikroborgjeze. Nuk u vërtetuan pikëpamjet e socialdemokratëve për papjekurinë e revolucionit socialist në Rusi. Nuk u vërtetuan qëndrimet e Trockistëve për pamundësinë e ndërtimit të socializmit në BRSS. Është pikëpamje e pabazuar dhe subjektive ajo që thotë se nuk kishte karakter socialist shoqëria që rezultoi nga Revolucioni i Tetorit, ose se u degjenerua që nga vitet e para dhe prandaj na qenka deterministe që të ndalej historia 70 vjeçare e BRSS.
I hedhim poshtë teoritë që thonë se këto shoqëri na ishin disa "Sisteme të reja shfrytëzuese" apo një formë e "kapitalizmit shtetëror", siç pretendojnë disa rryma të ndryshme oportuniste.
Zhvillimet, gjithashtu, nuk justifikojnë qëndrimin e përgjithshëm të rrymës "Maoiste" ndaj ndërtimit të socializmit në BRSS, karakterizimin e BRSS-së si social-imperialiste, afrimin e Kinës me SHBA-në, por edhe moskorrektësinë në çështjet e ndërtimit të socializmit në Kinë (p.sh njohjen e klasës borgjeze kombëtare, si një aleat për ndërtim, etj.).
Vlerësimi ynë kritik bëhet dhe është i dhënë në mbrojtje të ndërtimit të socializmit në BRSS dhe në vendet e tjera.
10. Kundërrevolucioni në BRSS nuk erdhi nga ndërhyrja imperialiste ushtarake, por nga brenda dhe nga lart, si një rezultat i mutacionit oportunist të PK dhe të drejtimit përkatës politik të pushtetit sovjetik. Ne u japim përparësi faktorëve të brendshëm, në kushtet social-ekonomike që riprodhojnë oportunizmin në terrenin e ndërtimit socialist, sigurisht pa e nënvlerësuar efektin kohë-gjatë dhe ndërhyrjet shumëformëshe të imperializmit në zhvillimin e oportunizmit dhe në evoluimin e tij në një forcë kundërrevolucionare.
Të bazuar në teorinë e komunizmit shkencor formuam një studim me bosht:
• Ekonominë, d.m.th zhvillimet në marrëdhëniet e prodhimit dhe të shpërndarjes gjatë themelimit të bazës dhe në rrugën e zhvillimit të socializmit si bazë e paraqitjes dhe e zgjidhjes së kontrastit dhe dallimit shoqëror.
• Funksionimi i diktaturës së proletariatit dhe rolin e PK-së në socializëm, faza më e ulët e komunizmit.
• Strategjinë dhe zhvillimet në lëvizjen komuniste ndërkombëtare.
11. Procesi i ndërtimit të shoqërisë së re në Bashkimin Sovjetik u përcaktua nga aftësia e PK bolshevike për të përmbushur rolin e saj udhëheqës revolucionar. Së pari dhe më kryesorja, për të përpunuar dhe formuluar procesin dhe strategjinë e nevojshme revolucionare në çdo kohë, të përballet me oportunizmin dhe të japë përgjigje efektive ndaj kërkesave dhe sfidave të reja në zhvillimin e socializmit - komunizmit.
Deri në Luftën e Dytë Botërore u formuan bazat për zhvillimin e shoqërisë së re: kryhej me sukses lufta e klasave që çoi në heqjen e marrëdhënieve kapitaliste në mbizotërimin e sektorit të socializuar (shoqërizuar) të prodhimit të bazuar në Planifikimin Qendror, u arritën rezultate shumë të larta në rritjen e mirëqenies sociale.
Pas Luftës së Dytë Botërore dhe rimëkëmbjes së pasluftës, ndërtimi socialist hyri në një fazë të re. Partia u përball me kërkesa dhe sfida të reja në zhvillimin e socializëm – komunizmit. Si një pikë kthese dallohet Kongresi i 20-të i PKBS (1956), sepse në të u pranuan një sërë pozitash oportuniste për çështjet ekonomike, të strategjisë së lëvizjes komuniste dhe të marrëdhënieve ndërkombëtare. Ndryshojë korrelacioni (balanca) në luftën që zhvillohej gjatë gjithë periudhës së mëparshme, me një kthesë në favor të rishikimit – oportunistë të pozitave në Kongresin e 20-të, dhe si përfundim Partia gradualisht humbiste karakteristikat e saj revolucionare. Në dekadën e viteve 1980 oportunizmi, me perestrojkën, përfundojë në një fuqi tradhtare, kundërrevolucionare. Forcat konsistence komuniste që reaguan në fazën e fundit të tradhtisë, në Kongresin e 28-të PKBS-së, nuk arritën në kohë ta zbulonin atë dhe të organizonin me sukses reagimin revolucionar të klasës punëtore.
VLERËSIME PËR EKONOMINË NË RRUGËN E NDËRTIMIT SOCIALIST NË BRSS
12. Që me konfigurimin e Planifikimit të parë Qendror u vu në qendër të konfliktit teorik dhe të luftës politike për ekonominë çështja nëse prodhimi socialist është mall për shitje, cili është roli i ligjit të vlerës, i marrëdhënieve të mallrave gjatë ndërtimit socialist.
Është e gabuar qasja teorike që thotë se ligji i vlerës është ligji i lëvizjes në mënyrën e prodhimit komunist në fazën e parë të tij (socialiste), një qasje kjo që ka dominuar që nga mesi i viteve 1950 në BRSS dhe në shumicën e PK-ve. Kjo pozitë u forcua, për shkak të ruajtjes së marrëdhënieve tregtare, gjatë kalimit të planifikuar nga prodhimi individual në atë kooperativist. Mbi këtë bazë, peshonin mangësitë teorike, por dhe dobësitë politike në formulimin dhe zbatimin e planit qendror përkatës. Në dekadat që pasuan politika oportuniste dobësojë edhe më tej Planifikimin Qendror, gërryente pronësinë shoqërore, «burrërojë» forcat e kundërrevolucionit.
13. Periudha e parë e ndërtimit socialist deri në Luftën e Dytë Botërore kishte, si problem të parë themelor, eliminimi e pronësisë kapitaliste, trajtimin e projektuar të problemeve ekonomike dhe sociale që la trashëgimi kapitalizmi dhe intensifikojë rrethimi dhe ndërhyrja imperialiste. Në atë periudhë kohe pushteti sovjetik reduktojë shumë pabarazitë e thella që trashëgojë revolucioni nga perandoria cariste.
Në periudhën e viteve 1917 - 1940, qeveria sovjetike në përgjithësi shënojë suksese. Realizojë elektrifikimin dhe industrializimin e prodhimit, zgjerimi i transportit, mekanizimin e një pjese të madhe të prodhimit bujqësor. Filloi prodhimin e planifikuar dhe ka arritur norma shumë të larta të zhvillimit të prodhimit industrial socialist. Arriti aftësi të prodhimit vendas për të gjitha degët e industrisë. U krijuan kooperativat produktive (Kolkoze) dhe fermat shtetërore (sovkoze-t) dhe kështu u hodhën themelet për zgjerimin dhe dominimin e marrëdhënieve socialiste në prodhimin bujqësor. Realizojë "revolucionin kulturor". Filloi zhvillimi e një brezi të ri të specialistëve dhe shkencëtarëve komunistë. Më e rëndësishmja është që u realizua heqjen e plotë e marrëdhënieve kapitaliste të prodhimit, me heqjen e pagimit të forcës së jashtme punëtore, d.m.th u formuan bazat për formimin e ri social-ekonomik.
14. Zbatimi i disa "masave tranzitore" në perspektivën e heqjes së plotë të marrëdhënieve kapitaliste, ishin të pashmangshme në një vend si Rusia e viteve 1917-1921.
Faktorët që e detyruan PK-në bolshevike të zbatojë një politikë të përkohshme mbajtëse, në një farë mase, marrëdhëniet kapitaliste të prodhimit ishin: Përbërja klasore ku mbizotëronte elementi mikroborgjez dhe fshatar, mungesa e mekanizmit të shpërndarjes, furnizimit dhe kontrollit, prodhimi ekstensiv i vogël dhe sidomos përkeqësimi dramatik i ushqimit dhe i kushteve të jetesës, për shkak të shkatërrimit nga lufta civile dhe ndërhyrjes imperialiste. Të gjitha këto e bërën të vështirë konfigurimin e Planifikimit Qendror me horizont të mesëm.
H Politika e Re Ekonomike (NEP-i), e cila u zbatua pas përfundimit të luftës civile, përbënte një politikë të lëshimeve të përkohshme ndaj kapitalizmit. Ajo kishte si objektiv kryesor ri-ngritjen e industrisë nga rrënimet e luftës dhe mbi këtë bazë të formojë marrëdhënie me prodhimin bujqësor "tërheqje" të fermerëve bujqësore në kooperativë. Një numri biznesesh u lëshuan për përdorim tek kapitalistët (pa e patur të drejtë pronësie të ndërmarrjeve), u zhvillua tregtia, u përcaktua shkëmbimi mes prodhimit bujqësor dhe industrisë së socializuar (së shoqërizuar) me bazë "taksë në artikull". I ‘u dha mundësia fermerëve për të nxjerrë në treg pjesën e mbetur të prodhimit të tyre.
Realizimi i manovrimeve dhe i lëshimeve të përkohshme ndaj marrëdhënieve kapitaliste, që detyrohesh në disa raste nën kushte të veçanta, nuk përbëjnë karakteristika deterministe në procesin e ndërtimit socialist. Është gabim të shfrytëzohet NEP-i nga udhëheqja e PKBS-së me perestrojkën në vitet 1980, për të justifikuar kthesat në pronën private dhe në marrëdhëniet kapitaliste.
15. Fazë e re e zhvillimit të forcave prodhuese në fund të dekadës së viteve 1920 lejuan zëvendësimin e NEP-it me politikën e "sulmit të socializmit kundër kapitalizmit" me synimin heqjen përfundimtare të marrëdhënieve kapitaliste. U morën mbrapsht lëshimet ndaj kapitalistëve dhe u zhvillua politika e kolektivizimit, d.m.th të organizimit të plotë kooperativist të ekonomisë rurale dhe veçanërisht në formën e saj të zhvilluar, në kolkoz. [13] Në të njëjtën kohë, u zhvilluan (edhe pse të kufizuara) edhe sovkoze-t, organizma qeveritare - socialiste në prodhimin bujqësor që bazohej në mekanizimin e prodhimit, ndërkohë që i gjithë produkti i tyre ishte pronë shoqërore.
Plani i parë pesëvjeçar filloi në vitin 1928, 7 vjetësh pas fitores së revolucionit (lufta civile përfundoi në vitin 1921). Pushteti sovjetike e pati të vështirë që të formulonte një plan qendror të ekonomisë socialiste që nga fillimi, kryesisht për shkak të ekzistencës akoma të marrëdhënieve kapitaliste (NEP) dhe për qenien e shumtë të prodhuesve me mall individual, kryesisht në bujqësi. Por, dobësi, pati dhe faktori subjektiv, Partia, e cila nuk kishte kuadro të specializuar që të drejtonin organizimin e prodhimit dhe kështu u detyrua për një farë kohe të mbështetet ekskluzivisht në specialistë borgjez.
Këto kushte (rrethimi imperialistë, kërcënimi i luftës në kombinim me vonesën e madhe) imponuan me shpejtësi promovimin e kolektivizimit, të cilat mprehën luftën e klasave, sidomos në fshat. Sigurisht që u bënë edhe gabime dhe ekzagjerime të caktuara burokratike në zhvillimin e lëvizjes së kolektivizimit të prodhimit bujqësor, të cilat theksohen edhe nga vendimet e partisë e asaj periudhe. [14] Megjithatë, orientimi i pushtetit sovjetik për forcimin dhe përgjithësimin e kësaj lëvizjeje ka qenë në drejtim të saktë. Synonte formimin e një formë kalimtare të pronësisë (kooperativës), që do të kontribuonte në transformimin e prodhimit të vogël individuale të mallrave në prodhim direkt shoqëror.
16. Politika e "sulmit të socializmit kundër kapitalizmit" u realizua në kushte të luftës së ashpër klasore. Kulakët (klasa borgjeze e fshatit), shtresa që përfitoj nga NEP-i (NEP-menët), pjesë të inteligjencies që e kishin prejardhjen nga shfrytëzues të vjetër, reaguan me të gjitha format dhe me akte sabotimi të industrisë (p.sh., "çështja e Sahtinsk" [15] dhe veprimtaria kundërrevolucionare në fshatra. Interesat klasore anti-socialiste patën reflektimin e tyre brenda në PK, ku u formuan rryma oportuniste.
Dy rryma kryesore "opozitare", që aktivizoheshin në atë kohë (Trocki - Buharin), kishin si bazë të përbashkët, absolutizmin e elementeve të vonesës të shoqërisë sovjetike. Në dekadën e viteve 1930 konvertuan në qëndrimin se ishte i papjekur tejkalimi i marrëdhënieve kapitaliste në BRSS. Qëndrimet e tyre u refuzuan nga Partia Komuniste e Rusisë (bolshevike) dhe nuk u vërtetuan nga realiteti.
Më vonë, mjaft forca oportuniste u lidhen hapur me forcat kundërrevolucionare, që organizuan plane për të përmbysur pushtetin sovjetik në bashkëpunim me shërbimet sekrete të imperializmit.
Nga kushtet u imponua trajtimi i menjëhershëm i këtyre qendrave, me gjyqet e viteve 1936 dhe 1937, ku u zbuluan komplotet me seksione të ushtrisë (çështja Tuhasefski, i cili u rivendos pas Kongresit të 20-të të PKBS-së) si dhe me shërbime të inteligjencës të shteteve të huaja, sidomos të Gjermanisë.
Fakti se disa udhëheqës të Partisë dhe të pushtetit sovjetik dolën në krye të rrymave oportuniste vërteton se akoma dhe drejtues kryesorë mund të devijojnë, të përkulen, përpara mprehtësisë së luftës së klasave dhe, në fund të fundit të ikin nga lëvizja komuniste, dhe të kalojnë me kundërrevolucion.
17. Pas Luftës së Dytë Botërore u mpreh shumë debati mbi determinizmin e ekonomisë socialiste, një temë debati kjo që ishte zmbrapsur për shkak të luftës. Për interpretimin e problemeve të veçanta [16] u zhvillua luftë, ndërmjet dy rrymave kryesore në teori dhe politikë, që përfshiu kuadër partisë dhe ekonomistë, ata të "tregut" dhe "anti-në tregut".
I.V Stalini si Sekretar i Përgjithshëm i Partisë, udhëhoqi debatin e organizuar brenda-partiak dhe mbështeti drejtimin anti-treg. Kontribuojë në formulimin e udhëzimeve të tilla politike, të tilla si, p.sh, bashkimin e kolkozeve, shpërbërjen e "bizneseve ndihmëse" (prodhime të materialeve të ndërtimit) në kolkoz. E holli poshtë rrymën që kërkonte forcimin e marrëdhënieve tregtare me para [17] holli poshtë propozime që të jepesh prodhim i mekanizuar në kolkoz, etj. Ai pranoj se prodhimi socialist nuk është mall dhe, për këtë arsye, ligji i vlerës nuk është në përputhje me ligjet themelore të saj. Nxori në pah rolin e Planifikimit Qendror në ekonominë socialiste. Mbështeste se mjetet e prodhimit nuk janë mallra, edhe pse shfaqen si mallra "në formë dhe jo në përmbajtje", ndërsa mallra bëhen vetëm në tregtinë jashtë vendit. [18] gjithashtu ai, njohu se, funksionimi i ligjit të vlerës (marrëdhënieve tregtare të mallrave) në BRSS i kishte rrënjët e saj në prodhimin bujqësor kooperativist dhe individual, se ligji i vlerës nuk e përcakton prodhimin socialist dhe në përgjithësi shpërndarjen e saj.
I ushtrojë kritik ekonomistëve të rrymës "treg" dhe faktorëve politikë, të cilët mbështesnin se ligji i vlerës në përgjithësi është ligjin edhe për ekonominë socialiste. Gjithashtu, ai ka kritikuar saktë ekonomistët që mbështetën heqjen e plotë të shpërndarjes me formën e parave, të cilët nuk merrnin parasysh kufizimet objektive të cilat ende i paraqiste baza produktive e shoqërisë.
Dobësia e qasjes ishte se pretendonte se produktet e konsumit prodhoheshin dhe shpërndaheshin si mall tregu. [19] Ky qëndrim ishte i saktë vetëm për sa i përkiste produkteve të prodhimit socialist që drejtoheshin për tregtinë e jashtme, si dhe për shkëmbimin ndërmjet produkteve të industrisë socialiste dhe kolkozeve dhe prodhimit individual. Nuk ishte i saktë në lidhje me të gjitha produktet e tjera të konsumit të prodhimit socialist, të cilat, edhe pse nuk shpërndaheshin falas, nuk përbënin mallra tregu.
Vlerësonte saktë që në BRSS pronësia kooperativiste (Kolkoz) dhe qarkullimi i mallrave të konsumit personal me formën e mallrave po bëhej pengesë për zhvillimin e fortë të forcave prodhuese, sepse ato pengonin zhvillimin e plotë të Planifikimit Qendror gjatë gjithë fushës prodhim - shpërndarje. Jepte dallimet mes dy klasave bashkëpunëtore, të asaj punëtore dhe kolkoz-jane bujqësore, por edhe nevojën e eliminimit të tyre me eliminim të planifikuar të prodhimit bujqësor dhe shndërrimin e kolkoz-eve në pronë sociale. [20] Udhëheqja sovjetike, në fillim të dekadës së viteve 1950, e vlerësonte saktë, që problemet në fushën e ekonomisë ishin një shfaqje e mprehjes së kontrastit midis forcave prodhuese që zhvilloheshin dhe marrëdhënieve të prodhimit që vonoheshin. Zhvillimi i forcave prodhuese kishte arritur në nivel të ri me rimëkëmbjen ekonomike pas luftës. Një shtysë e re për zhvillimin e mëtejshëm të forcave prodhuese kërkonte thellimin dhe zgjerimin e marrëdhënieve socialiste (komuniste të papjekura). Vonesa e së dytës i përkiste: Planifikimit Qendror, thellimin e karakterit komunist në marrëdhëniet e shpërndarjes, të pjesëmarrjes më aktive e të ndërgjegjshme punëtore në organizimin e punës dhe në kontrollin drejtimit të saj nga poshtë lart, eliminimin e të gjitha formave të prodhimit individual të mallrave, përfshirjen e kooperativave më të zhvilluara në prodhimin e drejtpërdrejtë shoqëror.
Ishte pjekur nevoja, për të projektuar mirë , me vetëdije, d.m.th përgatitja teorike dhe politike, për të zgjeruar dhe dominuar marrëdhëniet komuniste në ato fusha të prodhimit shoqëror ku në kohën e mëparshme nuk ishte ende e mundur dominimi i tyre (nga kuptimi i pjekurisë së tyre materiale, të produktivitetit të punës).
Pjekuria e zgjerimit të marrëdhënieve komuniste në prodhimin bujqësor i përket në masë të madhe potencialit të industrisë për të furnizuar me makina të tilla, mundësinë e Planifikimit Qendror për të kryer ndërtime për të përmirësuar produktivitetin bujqësor, mbrojtjen nga fatkeqësitë e motit etj. Edhe pse në fillim të dekadës së viteve 1950 në BRSS kishte ende pabarazi, ishin formuar kushte të rëndësishme mekanizimi dhe infrastrukture që e bënin të mundur që të avancohej ky drejtim. Në raportin e veprimtarisë të KQ të PK (bolshevike), në Kongresin e 19-të përmenden një numër i madh faktesh që e vërtetojnë këtë konkluzioni. Qenia 8,939 stacioneve mekaniko- traktoriste, rritja e fuqisë së traktorëve plus 59% në krahasim me nivelet e para-luftës, realizimi i projekteve të ujitjeve dhe bonifikimeve të tokave gjatë periudhës së rindërtimit të pasluftës, ecuria e bashkimit të kolkoz-ëve në më të mëdha brenda dyvjeçarit 1950 – 1952 ( 97,000 kolkoz në vitin 1952 nga 254,000 në vitin 1950) etj. [21]
Por, ende kanë mbetur kolkoz të vegjël [22] të cilat duhet të bashkohen në më të mëdha në drejtimin e socializimit (shoqërizimit) të prodhimit bujqësor, siç mbështeste udhëheqja e PK bolshevike. U vu si objektiv përjashtimi i mbetjeve të prodhimit kolkoz-jan nga qarkullimi i mallrave dhe kalimin e saj në sistemin e këmbimit midis industrisë shtetërore dhe kolkoz-it. Gjithashtu, hapi debatin për mundësinë e formimit të një instrumenti të vetme ekonomikë, që do të kontribuonte në drejtimin e një "sektori të përgjithshëm prodhues" që do të kishte përgjegjësinë e disponueshmërisë për të gjithë prodhimin e produkteve të konsumit.
I pastër ishte fronti i udhëheqjes së partisë dhe i shtetit në çështjen e luftës për sa i përket raportit mes Nënndarjes I të prodhimit shoqëror (prodhim mjetet e prodhimit) dhe të Nënndarjes II (prodhimi i mallrave të konsumit). Saktë mbështeste prioritetin e Nënndarjes I në shpërndarjen e planifikuar proporcionale të punës dhe të prodhimit midis degëve të ndryshëm të industrisë socialiste. Nga kjo kategori e prodhimit (Nënndarja I), varet riprodhimi i zgjeruar, akumulimi socialistë ( pasuria sociale), e domosdoshme për zgjerimin e ardhshëm të prosperitetit social.
Qëndrimet dhe drejtimet e sakta të Stalinit, të ekonomistëve dhe kuadrove të PK "anti-tregtistë", nuk mundën të çojnë në formulimin e një trajtimi gjithëpërfshirës teorik dhe vijës përkatëse politike, në gjendje të përballonte qëndrimet teorike tregtare dhe zgjedhjet politike që po përforcoheshin. Në këtë kontribuuan edhe presionet e forta sociale, por dhe kontradiktat, dështimet, lëkundjet që ekzistonin në rrymën anti-tregti.
18. Me luftën e brendshme në parti në fillim e dekadës së viteve 1950 u shpreh, në nivel ideologjik dhe politik, rezistenca sociale (bujqit kolkoz-jan, kuadro drejtues në prodhimin bujqësor dhe në industri) në nevojën e zgjerimit dhe thellimit të marrëdhënieve socialiste në prodhim. Kjo luftë e prehur, e cila përfundoi me pranimin teorik të ligjit të vlerës si një ligj i socializmit, do të thoshte zgjedhje politike me ndikim të menjëhershëm dhe të fuqishëm në rrjedhën e zhvillimit socialist, në krahasim me periudhën e paraluftës, ku vonesa materiale e bënte efektin e këtyre qëndrimeve teorike më pak të dëmshme.
Këto forca u shprehen politikisht përmes qëndrimeve që u miratuan në vendimet e Kongresit të 20-të të PKBS-së, i cili përfundimisht përbëri një kongres mbizotërues të kthesës oportuniste të djathtë. Gradualisht u pranuan politika që zgjeruan marrëdhëniet tregtare (forcë kapitaliste) , në emër të korrigjimit të dobësive të Planifikimit Qendror dhe të drejtimit të njësive socialiste të prodhimit.
Për problemet që dilnin në ekonomi, përdoreshin si zgjidhje mënyra dhe mjete që i përkisnin të së kaluarës. Me promovimin e politikave të "tregut", në vend që të përforcohej pronësia shoqërore dhe Planifikimi Qendror, homogjenia e klasës punëtore (me zgjerimin e kapacitetit dhe potencialit për shumë-specializime, për alternim në përcaktimin teknik të punës), pjesëmarrja punëtore në organizimin e punës, kontrolli punëtorë nga poshtë lart, filloi të forcohet tendenca e kundërt. Në këtë sfond gradualisht pati regres niveli i vetëdijes shoqërore. Humbi përvoja e mëparshme dhe efikasiteti që kishte punësimi sovjetik, lëvizja Stakhanovike në kontrollin e cilësisë, me organizim dhe drejtim më efektiv, për gjetjen e mundësive për të kursyer materiale dhe kohë pune, etj.
Ekonomistët "Treg" (Lieberman, Nemtzinof, Trapeznikof etj.) i interpretonin gabimisht problemet ekzistuese të ekonomisë, jo si dobësi subjektive në planifikim, [23] por si pasojë e dobësisë objektive të Planifikimit Qendror që ti përgjigjej rritjes së vëllimit të prodhimit, në shumëllojshmërinë e sektorëve dhe në shumëllojshmërinë e produkteve për të përmbushur nevojat e reja sociale.
Ata pohonin se shkaku teorik ishte refuzimi i vullnetarizmit të karakterit tregtar të prodhimit në socializëm, zhvlerësimi i zhvillimit të bujqësisë, mbivlerësimi i mundësisë së ndërhyrjes subjektive në drejtimin e ekonomisë.
Mbështesnin se nuk është e mund të përcaktohen nga organet qendrore cilësia, teknologjia, çmimet e të gjitha mallrave, pagat, por se duhej dhe përdorimi i mekanizmave të tregut për të arritur objektivat e ekonomisë së planifikuar.
Kështu që, në nivelin teorik dominuan teoritë e "prodhimit socialist të mallrave" ose e "socializmit me treg", pranimi i ligjit të vlerës, si një ligj i socializmit (të komunizmit të papjekur) mënyrë e prodhimit e cila vepron edhe në fazën e zhvillimit socialist. Këto teori përbërën bazën për formësimin e politikës ekonomike. [24]
19. Dobësimi politik i Planifikimit Qendror dhe të pronësisë shoqërore u përshkallëzua pas Kongresit të 20-të. Në vitin 1957 u hoqën ministritë sektoriale që drejtonin prodhimin industrial në të gjithë BRSS dhe në çdo Republikë dhe u formuan organet e administratës rajonale "Sovkoz". Kështu u dobësua drejtoria qendrore e planifikimit. [25] Në vend që të planifikohej transformimi i kolkozit në sovkoze, dhe kryesisht të fillonte kalimi i planifikuar i të gjithë prodhimit kolkoz në kontroll të shtetit, në vitin 1958 traktorët dhe makineri të tjera [26] kaluar në pronësinë e kolkoz-it,[27] një qëndrim ky që ishte refuzuar më parë. Këto ndryshime jo vetëm që nuk i zgjidhën problemet, por në të kundërt sollën në sipërfaqe ose krijuan edhe probleme të reja, të tilla si mungesë ushqimi për kafshët, rënia e rinovimit teknologjik të kolkoz-ëve.
Në mes të dekadës së viteve 1960 si shkaqe të problemeve u identifikuan gabime të natyrës subjektive të udhëheqjes së sektorit bujqësor të ekonomisë.[28] Në reforma u përfshinë: reduktimi i sasisë së ofrimit të produktit nga kolkoz-i në shtet, [29] mundësia e shitjes së sasive të tepërta me çmime më të larta, heqja e kufizimeve mbi këmbimin e familjeve individuale rurale dhe të tatimit për mbajtje individuale të kafshëve. Fshihen borxhe Kolkoze nga kreditë të Bankës Shtetërore, u zgjeruan afatet e shlyerjeve të borxhit nga paradhëniet financiare, u lejua shitja e ushqimit për kafshë drejtpërdrejtë tek pronarët e kafshëve. Kështu u ruajt dhe forcua pjesa e prodhimit bujqësor, e cila, e ardhur nga familjet individuale bujqësore dhe kolkoz-ëve, shitej lirshëm në treg,[30] u thellua mungesa e prodhimit blegtoral, u rrit diferencimi në përmbushjen e nevojave në produkte bujqësore midis rajoneve dhe Republikave të BRSS-së.
Politikë e ngjashme për forcimin e karakterit tregtar në kurriz të karakterit të drejtpërdrejtë social, i njohur si "reforma Kosigin",[31] u ndoq edhe në industri ("sistemi i vetë-mbajtjes së bizneseve" me karakter në thelb dhe jo formal). Pohuan se kështu do të trajtohej ulja e ritmeve të rritjes së produktivitetit vjetor të punës dhe të prodhimit vjetor në industri, e cila ka ndodhur gjatë viteve të para të dekadës së viteve 1960, si rezultat i masave të minimit të Planifikimit Qendror në drejtimin e sektorëve të industrisë (Sovnarhoz - 1957).
Vala e parë e reformave janë ndërmarrë në periudhën midis Kongreseve të 23-të (1966) dhe të 24-të (1971). Sipas Sistemit të Ri, shpërblimet shtesë të Drejtorëve (bonus) do të llogariteshin jo sipas mbulimit të planit në vëllimin e prodhimit,[32] por sipas të mbulimit të planit të shitjes dhe do të ishte në përputhje me përqindjen e fitimit të kompanisë. Një pjesë e të ardhurave shtesë të punëtorëve do të vinte gjithashtu edhe nga fitimet, si zgjerimi i përmbushjeve të nevojave të strehimit etj. Kështu që, fitimi u miratua si një nxitje për prodhim. U thellua diferencimi në të ardhurat punëtore. U dha mundësia e shit-blerjeve ose e këmbimeve të mallrave horizontalisht ndërmjet ndërmarrjeve, marrëveshje të drejtpërdrejta me "njësitet e konsumit dhe organizmat tregtare", përcaktimin e çmimeve, formimin e fitimit në bazë të këtyre marrëdhënieve, etj. Plani Qendror do të përcaktonte lartësinë totale të prodhimit dhe investimet vetëm për ndërmarrje të reja. Modernizimi i të vjetrave duhej të bëhej me investime nga fitimet e bizneseve.
Këto reforma i përkisnin të gjitha fushave të ashtuquajtura të "pronës mbar-popullore", d.m.th edhe funksionimin e sovkoze-ve (fermat shtetërore). Me vendim të KQ të PKBS-së dhe Këshilli të Ministrave të BRSS-së (13 Prill 1967) filloi kalimi i sovkoze-ve në regjim të plotë vetë-menaxhuar. Në vitin 1975 të gjitha sovkoze-t funksiononin "krejtësisht të vetë-menaxhuara" (vete-drejtoheshin)[33].
Shkarje teorike dhe tërheqja politike përkatëse në BRSS erdhi në një fazë të re ku forcat prodhuese ishte zhvilluar në një nivel më të lartë dhe kërkonin një zhvillim përkatës të Planifikimit Qendror. D.m.th ishte pjekur nevoja për thellimin e marrëdhënieve socialiste.
Reformat e karakterit tregtar që u zgjodhën nuk ishin e vetmja rrugë. Trajtimi i problemeve të ekonomisë kërkonte përpunimin e stimujve më efektivë dhe tregues në përgjithësi të Planifikimit Qendror, si dhe në zbatimin sektorial dhe ndër-sektorial, në biznese dhe në ndër-biznese. Paralelisht, u hodhën poshtë propozime dhe plane për përdorimin e kompjuterëve dhe informatikës[34] që mund të kontribuonin në përmirësimin e teknikës së përpunimit e të dhënave, në mënyrë që të përmirësohej edhe në këtë drejtim monitorimi dhe kontrolli i prodhimit të vlerave të përdorimit me tregues sasiorë dhe cilësorë.
Me reforma treg, me shkëputjen e njësive socialiste të prodhimit nga Planifikimi Qendror, u dobësua karakteri i pronësisë socialiste mbi mjetet e prodhimit. U shkel shpërndarja "sipas punës".
Në Kongresin e 24-të të PKBS-së, me udhëzimet e tij për konfigurimin e Planit të 9-të pesëvjeçar (1971-1975), ndryshoi prioritetin e raportit të Nënndarjes I kundër Nënndarjes II. Përmbysja e këtij raporti ishte propozuar edhe në Kongresin e 20-të, por nuk ishte pranuar. Ky modifikim u justifikua si një zgjedhje për të përforcuar nivelin e konsumit popullorë. Në fakt, kjo ishte një zgjedhje që cenonte determinizmin ekonomik dhe kishte ndikime negative në rritjen e produktivitetit të punës. Rritja e produktivitetit të punës - një element thelbësor për rritjen e pasurisë shoqërore, plotësimi i nevojave sociale për zhvillimin e gjithanshëm të njeriut – ka parakusht zhvillimin e mjeteve të prodhimit. Planifikimi duhet të kishte trajtuar në mënyrë më efikase domosdoshmërinë që vijon: Futjen e teknologjisë moderne në industri, në shërbimet e transportit, ruajtjes dhe shpërndarjes së produkteve.
Zgjedhja e përmbysjes së raporteve praktikisht nuk ndihmojë në trajtimin kontrasteve të shfaqura (p.sh. të ardhurat e tepërta në të holla dhe mungesë të prodhimeve të mjaftueshme konsumi, të tilla si mallra elektrikoshtëpiakë, televizorë me ngjyra). Në të kundërt, e larguan Planifikimin Qendror nga përmbushja e objektivit themelor të tij: Rritjen e mirëqenies sociale. Intensifikojë edhe më tej kontradiktën ndërmjet nivelit të zhvillimit të forcave prodhuese dhe nivelin e marrëdhënieve komuniste të prodhim – shpërndarjes.
Në dekadat e viteve 1980, në nivelin politik, një zgjedhje e re oportuniste përbënë edhe vendimet e Kongresit 27-të (1986). Në vazhdim, u zhvillua edhe kundërrevolucioni dhe me miratimin e ligjit (1987) që vendosi edhe në mënyrë institucionale marrëdhëniet kapitaliste, nën pranimin e marrëdhënieve shumëformëshe pronësore.
Në fillim të dekadës së viteve 1990, u braktis me shpejtësi qasja socialdemokrate për "ekonominë e formularizuar të tregut" (platformë e KQ të PKBS-së në Kongresin e 28-të) për pozitën e "ekonomisë së tregut të rregulluar" dhe më pas u zëvendësua nga "ekonomia e tregut të lirë".
20. Drejtimi që dominoj nuk gjykohet sot vetëm nga pikëpamja teorike, por dhe nga rezultati. Pas rreth dy dekadave të zbatimit të reformës, problemet ishin mprehur në mënyrë të qartë. U shfaq shtangimi për herë të parë në rrjedhën e ndërtimit socialist. Mbeti prapambetja teknologjike në shumicën e madhe të bizneseve. U shfaqën mangësi në shumë produkte të konsumit dhe probleme të tjera në "treg", sepse bizneset po ecnin në një rritje artificiale të çmimeve, duke lënë mallra në depo ose dhënien e tyre në sasi të kontrolluara.
Një tregues i rëndësishëm i tërheqjes së ekonomisë sovjetike në dekadën e viteve 1970 ishte tërheqja e pjesëmarrjes së BRSS-së në prodhimin global të materialeve industriale dhe rimodelimit.
Rritja gjithnjë e më shumë i përfshirjes së elementeve të tregut në prodhimin direkt shoqëror të socializmit e dobësojë atë: çojë në rënien e dinamikës së zhvillimit socialist. Përforcojë interesat afatshkurtra individuale apo grupore (me rritjen e dallimeve në të ardhurat e punës mes punëtorëve në çdo ndërmarrje, të këtyre dhe të mekanizmit drejtues, në mes të ndërmarrjeve të ndryshme), në dëm të interesit të përgjithshëm shoqëror. U krijua në vazhdim terreni social që të ngrihet dhe të mbizotërojë, në fund së fundi, kundërrevolucioni me automjet perestrojkën.
Me reformat u krijuan mundësitë, që sasi parash që ishin grumbulluar me mënyra kryesisht të paligjshme (kontrabandë, etj.), të investoheshin në tregun "e zi" (të paligjshëm). Kjo mundësi i përkiste veçanërisht kuadrove të mekanizmave drejtuese të bizneseve dhe të sektorëve, kuadro të kolkoz-ëve, të tregtisë së jashtme. Informacione mbi të ashtuquajturën "ekonomia gri" jepte edhe Prokuroria e BRSS-së. Në bazë të kësaj, e rëndësishme ishte pjesa e prodhimit kooperativist bujqësor ose shtetëror që i jepej konsumatorëve me mënyra të paligjshme.
U përforcua dallimi i të ardhurave të prodhuesve individual bujqësor, i kolkoz- nikëve, kontrasti i tyre ndaj trendin të zgjerimit karakterin të menjëhershëm shoqëror të prodhimit bujqësor. Një pjesë e bujqve dhe kuadrot drejtues të kolkoz-ëve që pasuroheshin u përforcuan si shtresa e parandalimit të ndërtimit socialist. Edhe më të theksuara ishin dallimet sociale në industri me përqendrimin e "fitimit të biznesit". I ashtuquajturi "kapital hije", rezultat ky jo vetëm nga pasuria e nga fitimi operativ, por edhe të tregut "të zi", akte krimi të përvetësimit të produktit shoqëror, kërkonte për të funksiononte ligjërisht si kapital në prodhim, d.m.th pra privatizimin e mjeteve të prodhimit, restaurimin e kapitalizmit. Ata që mbanin këto kapitale në duar përbënë dhe forcën lëvizëse sociale të kundërrevolucionit. Shfrytëzuan pozitën e tyre në aparatin shtetëror dhe partiak. Gjetën mbështetje në pjesë të popullsisë, që objektivisht pozita e tyre ishte më e prekshme ndaj ndikimit të ideologjisë borgjeze dhe lëkundjeve p.sh. pjesë e rëndësishme e inteligjencies, por dhe pjesë të rinisë, si rinia studentore.[35] Këto forca ndikuan, drejtpërdrejt ose tërthorazi në Parti, duke forcuar gërryerjen e saj oportuniste dhe degjenerimin e saj kundërrevolucionarë që u shpreh me politikën e "perestrojkës" dhe pretendoi konsolidimin institucional të marrëdhënieve kapitaliste. Kjo u arrit pas perestrojkës, me përmbysjen.
KONKLUZIONE PËR ROLIN E PARTISË KOMUNISTE NË PROCESIN E NDËRTIMIT SOCIALIST
21. Roli determinist i Partisë në procesin e themelimit dhe zhvillimit socialist shprehet në udhëheqjen e pushtetit punëtor, në mobilizimin e masave për të marrë pjesë në të.
Klasa punëtore organizohet si forcë udhëheqëse e pushtetit të ri, mbi të gjitha me Partinë e vet.
Lufta për themelimin dhe zhvillimin e shoqërisë së re kryhet nga pushteti revolucionar i punëtorëve me celulën e saj udhëheqëse Partinë Komuniste, e cila vepron me vetëdije në bazë të ligjeve lëvizëse së shoqërisë socialiste – komuniste. Njeriu, duke u bërë dominuesi i procesit shoqëror, kalon gradualisht nga mbretëria e domosdoshmërisë në mbretërinë e lirisë. Prej këtu rrjedh rolin i lartë i faktorit subjektiv në lidhje me të gjitha format social-ekonomike të mëparshme, ku aktiviteti njerëzor është i dominuar nga imponimi spontan të ligjeve sociale në bazë të zhvillimeve spontane të marrëdhënieve të prodhimit.
Pra, politika shkencore dhe klasore e PK është një parakusht vendimtar i ndërtimit socialist. Në masën që këto të dhëna humbasin, çon kokë oportunizmi, i cili, në qoftë se nuk trajtohet, zhvillohet në një forcë kundërrevolucionare.
Detyra që të zhvillohen marrëdhëniet komuniste të prodhim – shpërndarjes ka parakusht zhvillimin e teorisë së komunizmit shkencor nga PK, duke kuptuar me vetëdije determinizmin e lëvizjes së formimit social-ekonomik komunist me përdorimin e punës shkencore për qëllimet e klasës. Përvoja tregojë se partitë në pushtet në BRSS dhe shtetet e tjera socialiste, nuk u përballuan me sukses në këtë detyrë.
Vetëdija klasore në përgjithësi të klasës punëtore nuk formohet në mënyrë spontane dhe unike. Rritja e vetëdijes komuniste të masave dhe të klasës punëtore vendoset mbi të gjitha nga forcimi i marrëdhënieve komuniste të prodhimit dhe nga niveli i pjesëmarrjes punëtore, me udhëheqjen e PK e cila është bartësja kryesore e depërtimit të ndërgjegjes revolucionare në masa. Në këtë bazë materiale duhet të themelohet dhe puna ideologjike, ndikimi i partisë revolucionare që e vërteton rolin e saj udhëheqës në atë masë që ajo mobilizon klasën punëtore për ndërtimin socialist.
Vetëdija e pararojës duhet të jetë gjithmonë më përpara nga ndërgjegjja që formohet në mënyrë masive në klasën punëtore nga marrëdhëniet ekonomike. Prej këtu lind dhe nevoja që Partia në vetvete të ketë një nivel të lartë teorikë, ideologjik dhe të çelikosur, të jetë e palëkundur në luftën kundër oportunizmit, si në kushtet e kapitalizmit, aq më shumë në kushtet e ndërtimit socialist.
22. Mbizotërimi i kthesës oportuniste në dekadën e viteve 1950, humbja graduale e karakterit revolucionar të Partisë, vërteton se në shoqërinë socialiste nuk eliminohen rreziqet e zhvillimit të devijimeve. Pavarësisht mjedisit imperialist dhe ndikimit të padiskutueshëm negativ të tij, baza shoqërore e oportunizmit mbetet aq sa mbeten edhe format e pronësisë private kolektive apo individuale, aq sa mbeten marrëdhëniet tregtare - parash, dallimet sociale. Në fund të fundit, mbetet baza materiale e oportunizmit në të gjithë rrugën e socializmit dhe aq sa ekziston kapitalizmi në Botë, veçanërisht në shtetet e fuqishme kapitaliste.
Faza e re pas Luftës së Dytë Botërore e gjeti Partinë të dobësuar nga ana klasore dhe ideologjikisht, me humbje të mëdha në kuadro dhe drejtues të saj që kishin përvojë të çelikosur klasore, me dobësi teorike në përgjigje të problemeve të reja që hynin në fazë mprehjeje. U gjet e prekshme në luftën që reflektonte dallimet ekzistuese sociale. Në këto rrethana, peshorja anojë në favor të miratimit të qëndrimeve oportuniste dhe revizioniste, shumë prej të cilave ishin hedhur poshtë në fazat e mëparshme të luftës.
Miratimi i qëndrimeve revizioniste dhe oportuniste nga udhëheqja e PKBS-së dhe të PK të tjera në pushtet, në fund të fundit, i kthyen këto parti në bartës që udhëhoqën kundërrevolucionin në vitet 1980.
Në Kongresi e 19-të (1952) shënohet nënvlerësimi dhe probleme të tjera serioze në zhvillimin e punës ideologjike të Partisë.[36] Shifrat zyrtare tregojnë ndryshime në numrin dhe përbërjen e anëtarëve të PK. Në Kongresin e 18-të (Mars 1939) PK (bolshevike) numëronte 1.588.852 anëtarë dhe 888.814 anëtarë në provë. Gjatë Luftës së Dytë Botërore, anëtarët tejkaluan 3.615.000 dhe ata në provë 5.319.000.37. Gjatë luftës, PK humbi 3.000.000 anëtarë.[38] Në Kongresin e 19-të në vitin 1952, PKBS-ja numëronte 6.013.259 anëtarë dhe 868.886 anëtar në provë.[39]
Kthesa oportuniste e cila ndodhi në Kongresin e 20-të të PKBS-së (1956) dhe humbja që pasojë gradualisht në karakteristikat revolucionare të Partisë, të një partie në pushtet, e cila njëkohësisht ishte objektiv i agresionit imperialist, vështirësonte zgjimin dhe ngritjen e komunistëve konsekuent. Në radhët e PKBS-së u zhvillua luftë përpara, gjatë, [40] dhe pas Kongresit të 20-të. Periudha ku Sekretar i Përgjithshëm i KQ të PKBS-së ishte J. Antropof (Nëntor 1982 – Shkurt 1984), e cila i parapriu politikës së perestrojkës ishte shumë e shkurtër që të mundet të gjykohet plotësisht. Megjithatë, në tekste dhe dokumente të PKBS-së të kësaj periudhe, ekzistojnë referenca për nevojën që të rritet lufta me konceptet borgjeze dhe reformiste për ndërtimin e socializmit, si dhe nevojën për vigjilencë ndaj sabotimit të imperializmit.
Forcat konsekuente komuniste që ekzistonin në PKBS nuk arritën në kohë për të zbuluar karakterin tradhtar kundërrevolucionar të linjës që mbizotërojë në Pleniumin e KQ të PKBS-së në Prill të vitit 1985 dhe në Kongresin e 27-të të PKBS (1986). Historia tregojë se në Kongresin e 28-të (1990), "në prag" të sulmit përfundimtar të kundërrevolucionit, në PKBS ekzistonin forca borgjeze, oportuniste dhe forca komuniste. Komunistet nuk kishin fuqinë që të dominonin, të parandalonin fitoren e kundërrevolucionit, edhe pse rezistuan në Kongresin e 28-të dhe më vonë. U mobilizuan në "Frontin Unik të Punëtorëve të Rusisë", theksuan kandidatët e tyre për postin e presidentit dhe zv/presidentit të Rusisë. Me "Iniciativën Lëvizja Komuniste", brenda PKBS-së, janë përpjekur për të arritur përjashtimin e Gorbaçovit nga Partia për veprimtari anti-komuniste. [41]
Pavarësisht rezistencës, përfundimisht nuk u formua një pararojë revolucionare komuniste, me qartësi ideologjike politike dhe kohezioni, në gjendje që të drejtojë ideologjikisht, politikisht dhe organizativisht klasën punëtore kundër kundërrevolucionit që evoluonte. Akoma edhe në se nuk mundesh të përmbysej ky trend, sidomos në dekadën e viteve 1980, është e sigurt se rezistencë të fortë, si brenda partive në pushtet, ashtu dhe në kontestin e lëvizjes komuniste ndërkombëtare, do të kontribuonte që me kushte të ndryshme të jepej sot beteja për rindërtimin e lëvizjes ndërkombëtare, do të krijonte kushte për tejkalimin e krizës thellë.
Nuk ishte deterministe dominimi i pikëpamjeve revizioniste ideologjike dhe i politikave oportuniste, gërryerja graduale oportuniste e PKBS-së, por dhe të PK të tjera në pushtet, degjenerimi i karakterit revolucionar të pushtetit, zhvillimi dhe fitorja e plotë kundërrevolucionit.
Ne vazhdojmë të hetojë të gjithë faktorët që kanë kontribuar në këtë zhvillim. Në këto përfshihen:
a) * Rënia e nivelit arsimor marksistë në udhëheqjen e PK dhe në përgjithësi në parti, për shkak të rrethanave të veçanta të luftës, të humbjeve të mëdha dhe të rritjes së befasishme të numrit të anëtarëve të PK, e cila pati si rezultat që të mos zhvillohej në kohë të duhur Ekonomia Politike e Socializmit.
* Varësitë relative që kishte pushteti komunist në BRSS, që nga lindja e tij, nga forcat e prejardhje borgjeze në shkencë dhe drejtim.
* Trashëgimia historike e BRSS-së, në aspektin e shtrirjes të vonesës para-kapitaliste dhe të zhvillimit të pabarabartë kapitalist.
* Humbjet e mëdha të Luftës së Dytë Botërore dhe flijimet në nivelin e mirëqenies sociale që kushtojë rindërtimi i pasluftës, në kushte konkurrence me rindërtimin kapitalistë në Europën Perëndimore e cila u mbështet në mënyrë të konsiderueshme mbi mundësitë dhe nevojën e SHBA-së për të eksportuar kapitale.
* Problemet dhe kontradikta në procesin e integrimit në sistemin socialist të vendeve të Europës Qendrore dhe Lindore.
* Frika e një luftë të re, për shkak të ndërhyrjeve imperialiste në Kore etj., të "luftës së ftohtë", të doktrinës Hallstein të Gjermanisë Perëndimore (mosnjohjen së Republikës Popullore Gjermane, por konsiderohej si një "zonë e pushtimit sovjetik").
b) Strategjia imperialiste po përshtatej, për sa i përket formës, në periudha të ndryshme të pushtetit revolucionarë punëtorë (ndërhyrje e drejtpërdrejtë imperialiste në vitin 1918 dhe 1941, shpallja e "Luftës së Ftohtë", në vitin 1946), duke përfshirë dhe politikat e diferencuara të marrëdhënieve diplomatike dhe të marrëdhënieve tregtare me vendet e Europës Qendrore dhe Lindore, por edhe presionin e drejtpërdrejtë ideologjik dhe politik ndaj BRSS-së. Politika e ndërhyrjes së imperializmit ndërkombëtar ndaj vendeve të ndërtimit socialist shfrytëzojë rolin minues të socialdemokracisë ndërkombëtare.
Bilanci ndërkombëtare gjatë Luftës së Dytë Botërore favorizojë përforcimin e oportunizmit, i cili më në fund mbizotërojë në dekadën e viteve 1950. Presioni i shumanshëm i jashtëm që nga dekada e viteve 1940 mori formën e:
* Pushtimi imperialist Gjerman e një pjesë të rëndësishme të BRSS-së.
* Rrethim imperialist i BRSS-së përmes aleancës së saj të detyruar me SHBA – Britaninë e Madhe.
* Probleme me Linjën në lëvizjen komuniste ndërkombëtare, veçanërisht në PK të SHBA dhe Britanisë së Madhe, pra me PK të fuqive kryesore imperialiste që erdhën në aleancë, kur pjesë të rëndësishme të BRSS-së gjendeshin nën pushtimin Gjerman.
* Presion nga forca mikroborgjeze në frontet çlirimtare dhe qeverive të tyre në shtete të reja aleatë ndaj BRSS-së.
Presioni i jashtëm u lidh me presion e brendshëm të forcave mikroborgjeze (ose kuadro dhe administratë të ekonomisë me orgjinë borgjeze). Prodhimi tregtar individual u përforcua në BRSS me pranimin e territoreve të reja pas Luftës së Dytë Botërore.
Të gjitha të mësipërmet përbëjnë faktorë për zhvillimin e oportunizmit, kushte në cilat u bë një zgjerim i madh i radhëve të Partisë, humbje të drejtuesve dhe anëtarëve të Revolucionit.
Për hetim të mëtejshëm është zhvillimi i përbërjes shoqërore të Partisë, të strukturave dhe proceduarve brenda-partiake (shkaqet e vonesës së gjatë në kryerjen e kongresit), të ndikimit të tyre në nivel ideologjik dhe karakteristikat revolucionare të Partisë në tërësi, të anëtarëve dhe kuadrove.
c) Problemet strategjike dhe përçarja e lëvizjes komuniste ndërkombëtare.
KURSI I PUSHTETIT SOVIETIK
23. Baza teorike për vlerësimin e kursit të Pushtetit Sovjetik është se pushteti në socializëm është diktatura e proletariatit. Është pushteti i klasës punëtore që nuk e ndanë atë me asnjë, siç ndodh në të gjitha llojet e pushtetit. Diktatura e proletariatit është organ i klasës punëtore në luftën e klasave e cila vazhdon me mjete dhe forma të tjera.
Klasa punëtore, si bartëse e marrëdhënieve komuniste që krijohen, si pronare kolektive e mjeteve të socializuara (shoqërizuara) të prodhimit, është e vetmja klasë që mund të udhëheqë luftën për dominimin e përgjithshëm të marrëdhënieve komuniste, të "asgjësimit" të klasave dhe "vyshkjen" e shtetit. Me pushtetin revolucionarë të saj, klasa punëtore, si klasë mbizotëruese bën aleancën e saj me shtresave të tjera popullore (p.sh. pronarët e vegjël të kooperativizuar të qytetin dhe fshatit, me të vete-punësuarit në shërbime), por edhe me shkencëtarë - intelektualë dhe teknikët që vijnë nga klasat e larta e të mesme të cilët nuk janë akoma punonjës të prodhimit të drejtpërdrejtë shoqëror (socialist) . Nëpërmjet aleancës, klasa punëtore kërkon që të udhëheqë këto shtresa në themelimin e zhvillimin socialist dhe, në dominimin e plotë të marrëdhënieve komuniste.
Aleanca sigurisht që përfshin dhe kompromisin, por edhe luftën, sepse ekzistojnë kundërthënie objektive midis këtyre forcave shoqërore, bashkohen interesa të përbashkëta, por edhe të ndryshme antagoniste. Kontradikta, të cilat, në atë shkallë që nuk zgjidhen në drejtim të zgjerimit dhe thellimit të marrëdhënieve socialiste, mund të intensifikohen në antagonizma.[42]
Diktatura e proletariatit mbahet deri sa të bëhen në tërësi marrëdhëniet shoqërore komuniste, d.m.th sa të ekzistojë nevoja e shtetit si një mekanizëm i dominimit politik. Domosdoshmëri e tij është gjithashtu rezultat i mbajtjes së luftën së klasave ne shkallë ndërkombëtare.
24. Zgjedhjet politike që i përkasin strukturës, institucionet e diktaturës së proletariatit, kontrollin punëtorë etj. janë të lidhura ngushtë me zgjedhjet politike në ekonomi, pasi detyra më e rëndësishme e diktaturës së proletariatit është formimi i marrëdhënieve të reja shoqërore.
Në Kushtetutën e parë të RSFSR (Republikës Socialiste Federale Sovjetike të Rusisë) [43] dhe në Kushtetutën e parë të BRSS-së të vitit 1924 (si dhe në Kushtetutat e Republikave në vitin 1925), marrëdhëniet e aparatit shtetëror - masa realizoheshin me anë të përfaqësimit indirekt të punëtorëve nga reparti i prodhimit ku organizonin zgjedhjet. E drejta e votës garantohej vetëm për të punësuarit (jo në përgjithësi qytetarëve). Këto të drejta nuk i kishte klasa borgjeze, pronarët e tokave, të gjithë ata që shfrytëzonin fuqi të huaj punëtore, murgjit dhe priftërinjtë, elementët kundërrevolucionarë. Lëshimet ndaj kapitalistëve në vitet e NEP-it nuk u shoqëruan dhe me të drejta politike.
Me Kushtetutën e vitit 1936 u themelua përfaqësimi i drejtpërdrejtë, mbi bazën e parimit territorial (njësi zgjedhore u bë rajoni dhe raporti i përfaqësimit në bazë të numrit të banorëve). U hoq kryerja e zgjedhjeve në mbledhjet zgjedhore dhe u themelua kryerja e tyre përmes njësive të votimit. U përgjithësua e drejta e votimit me votime universale të fshehta.
Ndryshimet që u shënuan në Kushtetutën e vitit 1936 kishin për synim të trajtonin disa probleme, [44] si mungesa e komunikimit të drejtpërdrejtë të partisë dhe zyrtarëve sovjetikë me bazën punëtore dhe funksionimin e sovjetëve, qëndrimet burokratike, etj., si dhe sigurimin e stabilitetit të pushtetit sovjetik para luftës që po vinte.
Qasja kritike e këtyre ndryshimeve fokusohet në nevojën që të studiohet më tej degradimi funksional i njësisë prodhuese si celulë organizative bazë e pushtetit punëtor për shkak të heqjes së parimit prodhim dhe të zgjedhjeve indirekte përmes konferencave dhe takimeve. Të studiohen efektet negative të saj në përbërjen klasore të organeve të larta shtetërore dhe të zbatimin të masës së revokimit (i cili, sipas Leninit, ishte një element kyç i demokratizmit të diktaturës së proletariatit).
25. Pas Kongresit të 20-të (1956) u fuqizuan kompetencat e Sovjetëve lokalë për çështjet që kishin lidhje me "vetë-mbajtjen" dhe "vetë-menaxhimin" të bizneseve socialiste. Kështu që, centralizmi demokratik në nivel politik u tërhoq që të vijë në një nivel me tërheqjen e Planifikimit Qendror në shkallën ekonomike. U morën masa përforcimi të "përhershmërisë" të zyrtarëve të sovjetëve, me rritje graduale në vitet e mandateve të institucioneve, duke zgjeruar mundësinë e përjashtimit të anëtarët nga detyra produktive e tyre.
Në Kongresin 22-të të PKBS (1961) u miratuan vlerësime dhe qasje të gabuara në lidhje me "socializmin e zhvilluar" dhe "fundin e luftës së klasave". Në emër të "kontradiktave jo-antagoniste" midis klasave shoqërore dhe grupeve, u miratua karakterizimi i Shtetit të BRSS-së si "shtet mbar-popullor" (u vendos në rishikimin e kushtetues të vitit 1977) dhe PKBS-ja si "parti mbar-popullorë". Këto zhvillime kontribuuan në përkeqësimin e karakteristikave të shtetit revolucionar të punëtorëve, në përkeqësimin e përbërjes sociale të Partisë dhe të stafit të kuadrove të saj, në humbjen e vigjilencës revolucionare, e cila u idealizua nga qëndrimi i "pathyeshmërisë" së rrugës socialiste.
Me perestrojkën dhe me reformën e sistemit politik në vitin 1988, sistemi i Sovjet-ëve u degjenerua në një organ parlamentar borgjez me funksione legjislative dhe ekzekutive, me mandate të përhershme, duke minuar revokimin dhe me paga të larta, etj.
26. Përvoja praktike përshkruan largimin gradual të masave nga pjesëmarrja në sistemin sovjetik, e cila - veçanërisht në vitet 1980 - mori një karakter thjesht formal. Largimi nuk mund t'i atribuohet vetëm ose kryesisht ndryshimeve në funksionimin e Sovjet-ëve, por në dallimet shoqërore që u theksuan shumë me politikën e ndjekur ekonomike, në mprehjen e kontrastit midis interesave të veçanta individuale dhe grupore nga njëra anë, dhe social - kolektive në anën tjetër. Kështu degjeneroheshin kriteret e kontrollit të punëtorëve ose ajo merrte një karakter formal.
Për sa kohë që udhëheqja e PKBS-së merrte vendime që dobësonin natyrën sociale të pronësisë dhe përforconin interesat e ngushta individuale dhe grupore, krijoheshin ndjenja tjetërsimi nga pronësia shoqërore dhe gërryenin vetëdijen. Hapej rruga e pasivitetit, e indiferencës, e atomizmit, sa praktika po largohej gjithnjë e më shumë nga deklaratat, sa zvogëloheshin normat e prodhimit industrial dhe bujqësorë, njëkohësisht dhe ritmet e përmbushjes së nevojave sociale që janë gjithmonë në rritje.
Klasa punëtore, masat popullore në përgjithësi nuk e mohonin socializmin. Karakteristike është se sloganet e përdorura nga Perestrojka ishin "revolucion brenda revolucionit", "më shumë demokraci", "më shumë socializëm", "socializmi me fytyrë njerëzore", "kthesë në parimet leniniste", sepse një pjesë e madhe e popullit, që i shikonte problemet, donte ndryshime brenda socializmit. Si masat që dobësuan fillimisht marrëdhëniet komuniste, dhe përforcuan ato tregtare, ashtu dhe ato që më vonë u vunë në rrugë për të zbatuar rikthimin e pronësinë private në mjetet e prodhimit, trumbetoheshin si masa që do ta forconin socializmin.
STRATEGJIA E LËVIZJES KOMUNISTE NDËRKOMBËTARE DHE ZHVILLIMET NË TË
27. Zhvillimet në lëvizjen komuniste ndërkombëtare, çështjet strategjike që luajtën një rol të rëndësishëm në luftën e klasave në mbarë botën dhe në formësimin e bilancit të forcave. [45]
Probleme të unitetit ideologjik dhe strategjik u shfaqën gjatë gjithë kursit të Internacionales Komuniste (IK) për sa i përket karakterit të revolucionit, karakterin e luftës që po vinte pas hipjes së fashizmit në Gjermani [46] dhe qëndrimi ndaj socialdemokracisë.
Grupet oportuniste brenda PK të bolshevikëve (Trockistët - Bukharinistët) u lidhën me luftën që po zhvillohej brenda Internacionales Komuniste për strategjinë e lëvizjes komuniste ndërkombëtare. Në fund të dekadës së viteve 1920, në Kongresin e 6-të të IK-së, Buharini, si kryetar i IK-së, mbështeti forca brenda PK-ve dhe IK-së të cilat mbivendosnin "stabilizimin e kapitalizmit" dhe pamundësinë e shfaqjes së një hipjeje të re revolucionare, duke shprehur tendenca për marrëveshje me socialdemokracinë, veçanërisht me të ashtuquajturën "e majtë", etj.
Funksionimi i dobët i IK-së si një qendër unike kishte ndodhur shumë vite më parë nga vetë-shpërndarja e saj (1943). [47] Shpërbërja e IK-së (Maj 1943), pavarësisht nga problemet e unitetit që ajo kishte, dhe pavarësisht nëse ajo do të mundej të mbahej apo jo, i hoqi lëvizjes komuniste ndërkombëtare qendrën dhe mundësinë e koordinuar për të përpunuar strategjinë revolucionare për transformimin e luftës kundër luftës imperialiste ose pushtimit të huaj në një luftë për pushtet, si një detyrë unike që përfshinte çdo PK në kushtet e shtetit të vet. [48]
Pavarësisht nga shkaqet që çuan në shpërbërjen e IK-së, është objektive nevoja, që lëvizja komuniste ndërkombëtare, në nivel ndërkombëtar, të formojë strategji të unifikuar revolucionare, të planifikojë dhe të koordinojë aktivitetin e saj. Në reflektimin më të thellë mbi shpërbërjen e IK-së duhet të marren parasysh një sërë zhvillimesh, [49] të tilla si: ndalimin e veprimtarisë së Internacionales së Kuqe Sindikaliste, në vitin 1937, për shkak se shumica e pjesëve të saj u bashkuan me bashkësitë masive reformiste ose u aderuan në ato. Vendimin e Kongresit të 6-të të Internacionales Komuniste e të Rinjve (1935), sipas të cilës lufta kundër fashizmit dhe luftës kërkonte një ndryshim të karakterit të Bashkimit të Rinisë Komuniste, në bazë të së cilit u bënë bashkimet të Rinisë Komuniste me Rini Socialiste (p.sh. në Spanjë, Letoni) etj.
Lufta formojë kushte të intensifikimit të madh të kontradiktave klasore në brendësinë e shumë vendeve, por lufta antifashiste çoi në përmbysjen e pushtetit borgjez, me mbështetjen vendimtare të lëvizjeve popullore nga ana e Ushtrisë së Kuqe, vetëm për vendet e Europës Qendrore dhe Lindore.
Në Perëndimin kapitalist PK-të nuk formuar strategjinë e transformimit të luftës imperialiste ose të luftës çlirimtare në një luftë për pushtimin e pushtetit. Strategjia e lëvizjes komuniste nuk e shfrytëzojë faktin se kontradikta kapital - punë përfshihej në karakterin e luftës së armatosur antifashiste - çlirimtare për një numër vendesh, në mënyrë që të shtronte në rend të ditës problemin e pushtetit, pasi socializmi dhe perspektiva komuniste përbëjnë alternativën e vetme ndaj barbarizmit kapitalistë.
Mungesa e një strategjie të tillë në PK nuk mund të arsyetohet nga bilanci negativ i forcave, për shkak të pranisë ushtarake të Amerikës dhe trupat britanike në një seri të vendeve të Europës Perëndimore. PK-të duhet të formulojnë strategjinë e tyre pa marrë parasysh bilancin e forcave. U shënua një tërheqje graduale nga qëndrimi se midis kapitalizmit dhe socializmit nuk ka sistem ndërmjetës shoqëror, pra as pushtet politik të ndërmjetshëm midis pushtetit borgjeze dhe pushtetit revolucionar punëtorë.
Ky qëndrim vlen pa marrë parasysh bilancin e forcave, pavarësisht nga problemi që mund të veprojë si një katalizator në përshpejtimin e zhvillimeve, p.sh. mprehjen e kontradiktave ndër-imperialiste, lufta imperialiste, ndryshime në formën e pushtetit borgjez që mund të shkaktohen.
28. Pas përfundimit të Luftës së Dytë Botërore u rivendosën aleancat. Shtetet kapitaliste dhe forcat borgjeze dhe oportuniste që morën pjesë në luftën nacionalçlirimtare në çdo shtet (p.sh. forcat e socialdemokracisë), u bashkuan kundër lëvizjes komuniste dhe shteteve socialiste.
Në këto rrethana, u bënë edhe më shumë të dukshme pasojat negative të gërryerjes së theksuar oportuniste në disa seksione të lëvizjes komuniste ndërkombëtare. Uniteti ideologjik i plagosur rëndë dhe mungesa e lidhjes organizative e PK, me shpërbërjen e ΙK-së, nuk e lejojë formimin e një strategjie të pavarur dhe unike të lëvizjes komuniste ndërkombëtare kundër strategjisë së imperializmit ndërkombëtar.
"Zyra e Informimit" të PK-vë, [50] e cila u themelua në vitin 1947 dhe u vet-shpërbe në vitin 1956, si dhe konferencat ndërkombëtare të PK-vë, që bëheshin shpesh herë, nuk mundën që ti zgjidhnin me efikasitet problemet e mësipërme.
Sistemi imperialist ndërkombëtar mbeti i fortë pas luftës, pavarësisht nga përforcimi i padyshimtë i forcave të socializmit. Menjëherë pas luftës, imperializmi, nën hegjemoninë e SHBA-së, filloi "Luftën e Ftohtë". Përbëhej nga një strategji e hartuar me kujdes për të minuar sistemin socialist.
"Lufta e ftohtë", përfshinte organizimin e luftës psikologjike, intensitetin e pajisjeve ushtarake që të rraskapitej ekonomikisht BRSS-ja, rrjete minuese dhe dëmprurëse ndaj sistemit socialist nga brenda, provokime të hapura dhe nxitje të zhvillimeve kundërrevolucionare (p.sh. në Jugosllavi në periudhën 1947 - '48, në Republikën Popullore Gjermane në vitin 1953, në Hungari në vitin 1956, në Çekosllovaki në vitin 1968 etj.). Pasoi një politikë e diferencuar ekonomike dhe diplomatike kundër shteteve të reja socialiste për të thyer aleancën e tyre me BRSS-në, për të përforcuar kushtet për minimin oportunist të tyre.
Në të njëjtën kohë, sistemi imperialistë, me liderin e tyre SHBA-në, vazhdojë në krijimin e koalicioneve, ushtarake, politike, ekonomike dhe organizata ndërkombëtare të kreditimit si (NATO-s, Komunitetet Europiane, FMN-në, Banka Botërore, marrëveshje trans-nacionale tregtare). Këta siguronin koordinimin e shteteve kapitaliste, hidhnin urra në disa kontraste në mes tyre, për t'i shërbyer qëllimit të përbashkët strategjik të presionit të shumanshëm kundër sistemit socialist. Organizuan ndërhyrjet imperialiste, provokime sistematike dhe të ndryshme dhe fushata anti-komuniste. Përdorën armët më moderne ideologjike për të manipuluar popujt, për të formuar një klimë armiqësore kundër vendeve socialiste dhe të lëvizjes komuniste në përgjithësi. Shfrytëzuan devijimet oportuniste dhe problemet e unitetit ideologjike të lëvizjes komuniste ndërkombëtare. Ata mbështesin ekonomikisht, politikisht dhe moralisht, akoma dhe pakënaqësinë më vogël apo dhe mosmarrëveshje që shfaqej ndaj PKBS-së dhe BRSS. Ata jepnin miliarda dollarë, përmes buxheteve të tyre të shtetit, për këto qëllime.
29. Linja e "bashkëjetesës paqësore", siç u zhvillua gjatë viteve të para të pas luftës, në një farë mase në Kongresin e 19-të (Tetor 1952) [51] dhe kryesisht në atë të 20-të të PKBS-së (1956), [52] pranoi barbaritë kapitalist dhe agresionin e SHBA-së dhe Anglisë, për disa seksione të caktuara të klasës borgjeze dhe të forcave përkatëse politike në shtetet kapitaliste të Europës perëndimore, por jo si një element të pandarë të kapitalizmit monopol, të imperializmit. Kështu lejoi kultivimin e pikëpamjeve utopike që është e mundur që imperializmi mundet të pranojnë bashkëjetesën afatgjate me forcat që thyejnë mbizotërimin e tij universal.
Që nga Kongresi i 20-të i PKBS-së (Shkurt 1956) dhe nga pozicioni për "forma të ndryshme të kalimit në socializëm, nën kushte të caktuara", linja e "bashkëjetesës paqësore", u lidhë me mundësinë e kalimit parlamentar në socializëm në Europë, një strategji kjo që ekzistonte në disa dhe mbizotërojë në shumicën e PK-vë. Kjo pozitë ishte në thelb një rishikim i konkluzioneve nga përvoja revolucionare sovjetike dhe insistonte një strategji reformiste socialdemokrate.
U nënvlerësua strategjia unike e kapitalizmit kundër shteteve socialiste dhe lëvizjes punëtore në vendet kapitaliste. Kontradiktat midis shteteve kapitaliste, të cilat sigurisht që përmbanin edhe elementin e varësisë, siç ndodh në piramidën imperialiste, nuk u analizuan siç duhej. Mbizotërojë vlerësimi se ka pasur "marrëdhënie nënshtrimi dhe varësie" i çdo vendi kapitalist nga SHBA-ja.[53] U pranua strategjia e "qeverisjes anti-monopoliste", një formë shkalle ndërmjet kapitalizmit dhe socializmit, e cila nuk i zgjidhi problemet e "varësisë" nga SHBA-ja. Kjo linjë u pranua akoma edhe nga PK e SHBA-së, d.m.th nga PK-ja e vendit që mbante pozitën më të lartë në piramidën imperialiste. Në praktikën politike u shpreh me pjesëmarrjen e PK-ve në qeveri të menaxhimit të kapitalizmit në bashkëpunim me socialdemokracinë.
Kështu që, Parti Komuniste zgjodhën aleanca politike edhe me forca të klasës borgjeze, me ato që karakterizoheshin si "të menduarat në mënyrë kombëtare", në dallim nga ato të ashtuquajturat "të shitura te të huajt". Perceptime të tilla mbizotëruan edhe në atë pjesën e lëvizjes komuniste ku gjatë përçarjes të viteve 1960 ishin drejtuar nga PK e Kinës e cila ngriti rrymën maoiste.
Qëndrimi i shumë PK-ve përballë socialdemokracisë i bashkohej kësaj strategjie. Mbizotërojë në PK vlerësimi për dallimin e socialdemokracisë në atë "të djathtë" dhe krahut të "majtë", duke e dobësuar shumë frontin ideologjike kundër saj. Në emër të unitetit të klasës punëtore, PK-të bërën regrese serioze politike ideologjike, ndërsa deklaratat e unitet nga ana e socialdemokracisë nuk shikonin si qëllim për të përmbysur sistemin kapitalist, por për shkëputjen e klasës punëtore nga ndikimi i ideve komuniste dhe tjetërsimin e tij klasor.
Në Europën Perëndimore, në linjat e shumë PK-ve, me pretekstin e veçantive kombëtare të çdo shteti, mbizotëroj rryma oportunist e "Eurokomunizmit", e cila refuzonte determinizmin e revolucionit socialist, diktaturën e proletariatit dhe luftën revolucionare në përgjithësi.
Që nga të dyja pjesët e lëvizjes komuniste (në pushtet ose jo) u mbivlerësua fuqia e sistemit socialist dhe u nënvlerësua dinamika e rindërtimit të pasluftës e kapitalizmit. Në të njëjtën kohë, kriza u thellua në lëvizjen komuniste ndërkombëtare që fillimisht u shfaq me ndërprerjen e plotë të marrëdhënieve PKBS - PK e Kinës dhe pastaj me formatimin rrymës së "Eurokomunizmit".
Nder-ndikimi i oportunizmit të atëhershëm bashkëkohorë mes PK-ve të vendeve kapitaliste dhe PK-ve në pushtet, u përforcua në kushte e frikës së një goditjeje bërthamore kundër shteteve socialiste, mprehje e luftës së klasave brenda shteteve socialiste (Europës Lindore dhe Qendrore) dhe luftëra të reja imperialiste (p.sh. kundër Koresë, në Vietnam). Taktika dredharake e imperializmit pati efekt në zhvillimin e oportunizmit në PK-të e vendeve socialiste, në minimin e ndërtimit socialist, si për minimin e luftës revolucionare në Europë dhe në mbarë botën kapitaliste. Kështu u përforcua, drejtpërdrejt ose indirekt, presioni imperialist në shtetet socialiste, duke shfrytëzuar, ndër të tjera, si rrymën e eurokomunizmit, ashtu dhe të trockizmit dhe maoizmit, të cilat, në njërën mënyrë ose në tjetrën, në një shkallë ose në tjetrën, mbështetën sulmet imperialiste kundër BRSS-së dhe shteteve të tjera socialiste.
VLERËSIMI I QËNDRIMIT TË PARTISË KOMUNISTE TË GREQISË (KKE)
30. Kongresi i 14-të i Partisë Komuniste të Greqisë (KKE) (1991) dhe Konferenca Mbarëkombëtare e vitit 1995 në mënyrë autokritike vlerësuam si më poshtë: Ne si Parti nuk iu shmangem zbukurimit të socializmit, ashtu siç u ndërtua në shekullin e 20-të. Nënvlerësuam problemet që konfirmonim, duke i a atribuuar kryesisht faktorëve objektivë, i justifikonim si probleme të zhvillimit të socializmit, diçka që u provua që nuk i përkiste realitetit. Nënvlerësuam kompleksitetin e luftës me trashëgimitë e mbijetuara, ne mbivlerësuam kursin e zhvillimit socialist dhe nënvlerësuam fuqinë e sistemit imperialiste ndërkombëtar.
Autokritika jonë ka të bëjë me perceptimin tonë të gabuar për determinizmat socialiste dhe karakterin e kontrasteve në procesin e formësimit dhe zhvillimin të shoqërisë së re. Qëndrim i Partisë sonë ishte pjesë e problemit. Aftësia jonë për të nxjerrë konkluzionet e duhura u kufizua nga fakti se Partia jonë nuk i ka dhënë vëmendjen e duhur nevojës që të arrinte plotshmërinë teorike, të promovojë studimin krijues dhe asimilimin e teorisë sonë, të përfitojë nga përvoja e pasur e luftës klasore, revolucionare, d.m.th të kontribuojë, edhe me forcat e veta, në zhvillimin krijues të pozicioneve ideologjike dhe politike, në bazë të rrethanave në evoluim. Në shkallë të lart, si Parti kemi pranuar vlerësime të gabuara teorike dhe zgjedhje politike të PKBS-së.
Ka ndikuar ndjeshëm në qëndrimin tonë formaliteti i marrëdhënieve që u shfaqën mes partive komuniste, miratimi pa asnjë kritikë i pozicioneve të PKBS-së në çështje teorike dhe ideologjike. Nga kjo përvojë e jona del konkluzioni se respektimi i përvojës së partive të tjera duhet kombinuar me një gjykimin objektiv të politikave dhe praktikave të tyre, me kritika shoqërore të gabimeve dhe të kundërshtimit ndaj devijimeve.
Konferenca e vitit 1995 kishte kritikuar faktin që Partia jonë pranojë pa kritika politikën e Perestrojkës, duke vlerësuar se bëhej fjalë për një politikë reforme në favor të socializmit. Ky fakt pasqyronte edhe përforcimin e oportunizmit në radhët e Partisë në atë kohë.
Trajtimi kritikë i qëndrimit të Partisë Komuniste të Greqisë (KKE) ndaj ndërtimit të socializmit nuk e diskrediton në asnjë mënyrë faktin se Partia jonë, e vetëdijshme për karakterin e saj internacionalistë gjatë gjithë kursit të saj, e mbrojti procesin e ndërtimit të socializmit - komunizmin në shekullin e 20-të, madje edhe me jetën e mijëra anëtarëve dhe kuadrove të saj. Ishte dhe është një zgjedhje e ndërgjegjshme e Partisë sonë, mbrojtja militante e kontributit të socializmit në shekullin e 20-të.
Partia Komuniste e Greqisë (KKE) nuk shkojë në anën e atyre forcave, që, vinë prej lëvizjes komuniste, dhe në emër të kritikave ndaj BRSS-së dhe të vendeve të tjera, u udhëzuan në nihilizëm, në mohimin e karakterit të tyre socialist, në pranimin e propagandës së imperializmit, as nuk e rishikojë qëndrimin e mbrojtjes, pavarësisht nga dobësitë e saj.
ÇËSHTJE PËR STUDIME NË TË ARDHMEN
31. Në bazë të këtyre konsideratave dhe udhëzimeve, Komiteti i ri Qendror duhet të organizojë studim më të thellë dhe të nxjerrë konkluzione mbi një sërë çështjesh:
• Format e organizimit të pjesëmarrjes punëtore, të drejtat dhe detyrimet e tyre, në periudha të ndryshme të Pushtetit Sovjetik të tilla si: Komisionet Punëtore dhe Këshillat e Produktivitetit në vitet 1920, lëvizja Stakhanovicit në dekadën e viteve 1930, në konfrontim me "Këshille vetë-menaxhues" të perestrojkës. Marrëdhënia e saj me Planifikimin Qendror dhe të realizimit të karakterit të pronës shoqërore në mjetet e prodhimit.
• Zhvillimi i Sovjet-ëve si një formë e diktaturës së proletariatit. Si kryheshin marrëdhëniet "Parti – Sovjet – forca punëtore dhe popullore" në faza të ndryshme të ndërtimit të socializmit në BRSS. Çështje në lidhje me degradimin funksional të njësisë së prodhimit si një celulë organizimi të pushtetit punëtor me heqjen e parimit të prodhimit dhe të zgjedhjes indirekte përmes kongreseve dhe asambleve. Efektet negative të tyre në përbërjen klasore të organeve më të larta shtetërore dhe në zbatimin e masës së revokimit.
• Zhvillimi i politikës së pagave, që u ndoq gjatë gjithë kursit socialist në BRSS. Evolucionin e strukturës së klasës punëtore. Studim të mëtejshëm të marrëdhënies individuale – shoqërore në prodhim dhe në shpërndarjen e produktit të prodhimit socialistë.
• Zhvillimin e marrëdhënieve pronësore dhe shpërndarjes në prodhimin bujqësor në BRSS. Të dallimeve ndërmjet punëtorëve në njësite socialiste të prodhimit dhe shërbimeve dhe shtresëzimin në prodhuesit individual bujqësor dhe në anëtarët e kooperativës.
• Zhvillimet në përbërjen e klasore të Partisë, në strukturën dhe funksionimin e saj dhe ndikimin e tyre në nivel ideologjik dhe në karakteristikat revolucionare të Partisë në tërësi, të anëtarëve dhe drejtuesve.
• Zhvillimin e marrëdhënieve ndërmjet vendeve - anëtarëve të Këshillit të Ndihmës Ekonomike Reciproke (KNER), si dhe marrëdhëniet ekonomike të shteteve anëtare - me shtetet kapitaliste, sidomos në periudhën që ndodhi tërheqje në ndërtimin socialist.
• Si u shpreh në shtetet e tjera socialiste forma (Republika Popullore) e pushtetit punëtorë, aleanca e klasës punëtore me shtresat mikroborgjeze dhe lufta që pati. Ndikimet borgjeze nacionaliste në disa opsione të partive në pushtet, p.sh. të PK të Kinës, të Bashkimit të Komunistëve Jugosllavë. Si ka ndikuar në karakterin e PK në pushtet, bashkimi pas vitit 1945, me seksionet e socialdemokracisë, p.sh. në Partinë e Bashkuar Punëtore Polake, në Partinë e Bashkuar Socialiste të Gjermanisë, në PK të Çekosllovakisë, në Partinë Punëtore Hungareze.
• Kursi i Internacionales Komuniste dhe zhvillimi i strategjisë në lëvizjen komuniste ndërkombëtare.
• Zhvillimin e bilancit ndërkombëtar të forcave dhe në ndikimin e zhvillimit të oportunizmit në PK të BRSS-së. Shfaqjen e faktorëve që çuan në dominimin e oportunizmit në PKBS.